Nhắc đến ăn chay rất nhiều người nghĩ đó là “việc” của những người sùng đạo, một số bệnh nhân, những người ăn kiêng hoặc một số tín đồ đang theo đuổi quan điểm sống tối giản, hướng thiện. Thậm chí các fan của thịt, cá – thực phẩm từ động vật, các tín đồ “protein” hễ nói đến ăn chay, hình dung ra toàn rau, củ, quả là lập tức xua tay…
Chế độ ăn chay liên quan mật thiết đến lợi ích của sức khỏe và chất lượng ăn uống. Chính vì vậy mà nhiều người vẫn “ngại” hoặc không thích ăn chay. Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng thì hoặc là sau độ tuổi 40 hoặc chớm mắc/ có triệu chứng mắc một số bệnh hoặc đơn giản hơn là muốn duy trì vóc dáng chuẩn đẹp, làn da trong, sáng, mịn màng thì rất nên xây dựng một chế độ ăn chay thích hợp.
Có nhiều cách ăn chay. Để giữ dáng không cần theo lối ăn chay thuần khắc khổ, bạn chỉ cần ăn linh hoạt theo ngày, theo tuần hoặc theo món. Có rất nhiều món chay ngon, dễ làm mà hương vị lại quyến rũ không thua gì các món sơn hào hải vị trong các bữa tiệc.
Món chay cũng bắt mắt, hương vị thơm ngon và cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể không kém các món thường lại có ích lợi giảm cân, tốt cho sức khỏe.
Lợi ích của việc ăn chay
Về lợi ích của việc ăn chay đúng cách có thể liệt kê ra rất nhiều. Đơn cử có thể kể như giúp làm giảm nguy cơ ung thư cải thiện và ổn định lượng đường trong máu, tăng cường sức khỏe tim mạch, giảm cholesterol LDL (có hại) và đặc biệt là hỗ trợ liệu trình giảm cân, giúp tăng cường việc “siết mỡ” trong cơ thể.
Có nhiều chế độ ăn chay để lựa chọn
Phổ biến nhất là: ăn chay Lacto-ovo (loại bỏ thịt, cá và gia cầm nhưng cho phép trứng, các sản phẩm từ sữa); chế độ Lacto (loại bỏ thịt, cá, gia cầm và trứng, cho phép các sản phẩm từ sữa); chế độ Ovo (loại bỏ thịt, cá và gia cầm, các sản phẩm từ sữa nhưng cho phép trứng); chế độ Pescatian – gần như một hình thức ăn kiêng (loại bỏ thịt và gia cầm, cho phép cá, các sản phẩm từ sữa, trứng). Ngoài ra, còn có hình thức ăn chay thuần túy (Vegan – chỉ ăn rau, củ, quả).
Đang ở chế độ ăn thường để có thể bắt nhịp với chế độ ăn chay, nếu như không vì lý do đặc biệt (tôn giáo, các vấn đề liên quan đến đạo đức, môi trường hay bệnh tật – thường có quy định riêng về món ăn, loại thực phẩm) thì bạn nên chọn chế độ ăn Pescatian để giữ dáng và cải thiện sức khỏe hoặc ăn chay linh hoạt – theo ngày, theo tuần để giảm cân đặc biệt là để thanh lọc cơ thể.
Các thực phẩm ăn chay sẵn có nhất là các loại có giàu chất dinh dưỡng, đa dạng vitamin như ngũ cốc (nguyên hạt, quinoa, lúa mạch, kiều mạch, gạo, yến mạch…), đậu phụ, đậu (đậu lăng, đậu Hà Lan, đậu xanh…), các loại hạt, rau (rau lá xanh, măng tây, bông cải xanh, cà chua, cà rốt…), quả (táo, chuối, quả mọng, cam, dưa, lê, đào…), các loại hạt (hạnh nhân, óc chó, hạt điều, hạt dẻ…) hoặc các loại hạt giống (hạt lanh, hạt chia, hạt cây gai dầu…) và các loại rau củ khác.
Cần lưu ý thêm một số loại hữu dụng khi ăn chay là men dinh dưỡng (trong các cửa hàng thực phẩm và y tế đều có), seitan (một loại thịt thay thế phổ biến được làm bằng gluten lúa mì), natto (được làm từ đậu tương lên men, là món ăn của Nhật Bản), tảo xoắn, các chất béo lành mạnh (dầu ô liu, bơ), vitamin tổng hợp, vi chất bổ sung, mì căn (là thành phần đạm của bột lúa mì, sau khi nhào nặn bột mì với nước, tách bỏ tinh bột sẽ còn lại phần đạm – đem hấp hoặc luộc phần đạm và thành món chay dùng thay thế thịt)…
Có một khó khăn là làm thế nào để hài hòa thực đơn ăn chay của bạn với những người không ăn chay. Nếu trong một bữa tiệc, bạn có thể chủ động lựa chọn các món rau, củ, quả luộc hoặc salat, canh, súp (mà bạn biết rõ thành phần). Ngay cả với những người ăn chay trường, chay thuần cũng có thể lựa chọn cách này sau khi đánh giá được nguyên liệu chế biến món ăn trước đó (ví dụ món được chế biến từ dầu ăn hay mỡ, có sử dụng nước mắm hay xì dầu). Chỉ sàng lọc đơn giản như vậy thôi.
Không chỉ thế, nếu chủ động chuẩn bị món ăn cho bản thân và gia đình thì đối với bạn lại càng dễ nữa. Thực đơn ăn chay, danh sách các món chay luôn luôn sẵn để bạn tham khảo. Những món trộn chắc chắn luôn là tối ưu cho các bữa ăn của bạn dù là bữa sáng, trưa hay chiều tối.
Cuối cùng thì ăn chay không phải là một chế độ ăn đặc biệt như bạn nghĩ. Nó gần đây đã là một trào lưu, ngày càng được phổ biến rộng rãi. Mỗi lý do – mục đích ăn chay sẽ quy định cách ăn khác nhau. Tuy nhiên dù mục đích ăn chay là gì thì cũng cần xây dựng một kế hoạch và thực đơn ăn chay rõ ràng để tránh thiếu hụt dinh dưỡng, ảnh hưởng tới sức khỏe.
Xem thêm: