Trong những năm gần đây, vấn đề bảo vệ thông tin cá nhân đã trở thành một trong những vấn đề quan trọng và nhạy cảm nhất trong xã hội hiện đại. Tuy nhiên, đầu năm 2023 lại chứng kiến một loạt các vụ việc lộng hành về hành vi mua bán thông tin cá nhân trái phép, khiến nhiều người dân cảm thấy bức xúc và lo lắng về việc bị xâm phạm quyền riêng tư. Cùng tìm hiểu thêm về vấn đề này trong bài viết sau đây.

Hành vi mua bán thông tin cá nhân đầy rẫy trên các mạng xã hội

Tại Bệnh viện Từ Dũ (TP.HCM), nhiều sản phụ đã gửi đơn phản ánh về việc thông tin cá nhân của họ bị lộ, khiến họ cảm thấy bức xúc và khó chịu. Những sản phụ này cho biết rằng, sau khi sinh con, họ đã bị các đơn vị liên tục gọi điện tới số điện thoại của mình hoặc người thân để mời chào các sản phẩm và dịch vụ chăm sóc trẻ sơ sinh.

Điều đáng nói là nhiều người khẳng định chưa từng cung cấp thông tin cá nhân của mình cho bất kỳ đơn vị nào khác, trừ khi làm thủ tục tại bệnh viện. Tuy nhiên, khi chất vấn bệnh viện, một số sản phụ chỉ nhận được câu trả lời đơn giản là họ không biết và không liên quan, gây thêm sự bức xúc cho các bệnh nhân.

Theo đại diện Bệnh viện Từ Dũ, việc xác định nguyên nhân thông tin cá nhân bệnh nhân bị rò rỉ là rất khó bởi có thể do nhiều nguyên nhân khách quan, chủ quan và nhiều đầu mối khác nhau đang lưu trữ các thông tin cá nhân của bệnh nhân.

Tuy nhiên, trên mạng xã hội, việc tìm kiếm các nhóm mua bán thông tin khách hàng (còn gọi là “data khách hàng”) không hề khó. Các nhóm này có hàng ngàn thành viên tham gia và chào bán các dữ liệu cá nhân của người dân, bao gồm họ tên, số điện thoại, địa chỉ với mức giá từ 1,799 triệu đồng cho 2.000 thông tin cá nhân, đến 3 triệu đồng cho 5.000 thông tin

Có những người mua bán thông tin cá nhân khẳng định rằng họ có nguồn thông tin từ bệnh viện hoặc trường học và sử dụng thủ thuật để lấy thông tin theo yêu cầu. Họ còn khoe rằng có mối quan hệ với nguồn thông tin từ bệnh viện và phải trả phí cho nguồn đó để có thể nhận được thông tin.

Sau khi nhận được yêu cầu mua “data” và tiền chuyển khoản, bên bán sẽ gửi “data” qua email cho người mua sau 24 giờ. Người mua “data” còn có chế độ bảo hành, nghĩa là nếu thông tin không đầy đủ hoặc không liên lạc được, bên bán sẽ cung cấp “data” mới cho người mua. Trên mạng, có nhiều nhóm mua bán thông tin khách hàng với số tiền 1,799 triệu đồng cho 2.000 thông tin cá nhân hoặc 3 triệu đồng cho 5.000 thông tin.

Sử dụng thông tin để lừa đảo, đòi nợ

Vào tháng 2 năm 2023, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Hà Tĩnh đã khởi tố vụ án và đưa ra cáo buộc đối với Đào Xuân Đỉnh và Nguyễn Đức Quảng về hành vi “đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông”. Hai bị can đã bán cho một số tổ chức, cá nhân hơn 1 triệu thông tin cá nhân và thu lợi bất chính hàng trăm triệu đồng.

Trong tháng 11 năm 2022, Công ty tài chính TNHH MTV Mirae Asset Việt Nam tại TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam đã bị phát hiện có hành vi mua bán dữ liệu cá nhân của khoảng 150.000 người. Cơ quan chức năng cho biết, công ty đã chủ động tìm kiếm và mua thông tin khách hàng trên các diễn đàn, hội nhóm kín hoặc thông tin bị lộ từ các tổ chức tài chính, với mục đích sử dụng để đòi nợ.

Trong khoảng thời gian đó, Cơ quan Cảnh sát tỉnh Quảng Bình đã phá thành công một đường dây thu thập hơn 17 triệu thông tin cá nhân trên phạm vi toàn quốc. Đường dây này sử dụng các nhóm vùng, miền, chức danh, nghề nghiệp để thu thập thông tin, sau đó bán cho các bên khác với mục đích thu lợi bất chính.

Các đối tượng trong đường dây này đã sử dụng việc mua bán thông tin cá nhân trái phép của hàng ngàn khách hàng có hồ sơ vay vốn tín dụng ngân hàng. Sau đó, họ sử dụng các thông tin này để chiếm quyền truy cập SIM điện thoại của khách hàng, khôi phục mật khẩu đăng nhập vào tài khoản Internet banking liên kết với SIM đó, nhằm chiếm đoạt tài khoản ngân hàng của khách hàng.